Có người đi lễ nhiều ở điện riêng, đền, phủ; có người khi tham gia gọi hồn, áp vong để tìm mộ... đã bị rơi vào tình trạng "ma nhập, thánh nhập".
Vậy thực chất đó là do "ma" làm hay do chúng ta bị ám thị rồi tự ám thị mình.
Các tôn giáo trên thế giới đều công nhận: Năng lượng của con người sau chết vẫn còn tồn tại ở dạng linh hồn và đều cho rằng linh hồn có thể tiếp xúc với người dương trần. Tuy nhiên, thực tế ở Việt Nam hiện nay, hiện tượng "ma nhập" rất nhiều. Nhưng đâu là thật, đâu là ảo thì còn là một vấn đề tranh cãi.
Thạc sĩ Nguyễn Mạnh Quân - nhà thôi miên hàng đầu Việt Nam nói: "Có lẽ nước ta là nơi đang có nhiều "ma quỷ" nhất trên thế giới. Vì không có một đất nước nào lại có lắm người bị "ma ám" như ở Việt Nam hiện nay. Theo tôi, những người chịu sự tác động của những năng lượng của thế giới âm thực sự là rất ít. Phần lớn là do vô tình mà họ đã bị sự tác động của ám thị tiêu cực từ phía bên ngoài hoặc tự ám thị của chính mình mà thành".
Theo nhận định này thì hiện tượng ma ám, ma nhập là có nhưng rất ít, còn lại chủ yếu là do tác động của ám thị và sau đó là tự ám thị.
Ám thị là gì, tự ám thị là gì
Ám thị là dùng ánh mắt, cử chỉ, đặc biệt là lời nói, để tác động lên tinh thần của người khác, khiến họ thay đổi suy nghĩ theo ý của mình. Người bị tác động ám thị sẽ bị ám ảnh điều người ám thị đã ám thị mà xuất hiện các ảo giác theo ý người ám thị. Như vậy, sau khi bị ám thị thì người
Ám thị thực chất không có gì xa lạ, mà là hiện tượng rất bình thường và diễn ra hàng ngày trong cuộc sống của chúng ta.
Xuất phát từ việc họ nghe và tin vào những chuyện "ma, quỷ" huyền bí mà người khác kể và khẳng định sau đó họ hay nghĩ và liên tưởng tới những điều đó. Trong lúc nghĩ và liên tưởng miên man thì tự bộ não phải tự xây dựng ra hàng loạt những hình ảnh và cho chúng ta hàng loạt những cảm xúc tương ứng với những hình ảnh ấy. Lúc đó, ý thức của họ đã không còn tự điều khiển được nữa! Họ tin là vong đã nhập và những biểu hiện vô thức nằm sâu trong tiềm thức của họ bắt đầu thực hiện (ám thị đã được khởi động) cộng với những ám thị lạ từ phía bên ngoài, tức là những câu hỏi kiểu "mớm cung" và vô thức của họ bắt đầu trả lời theo cái biết, cái tin của người khác. Các hiện tượng "ông đồng, bà cốt” cũng có thể giải thích tương tự. Muốn chữa khỏi và cắt bỏ được những biểu hiện này thì chỉ có phương pháp dùng ám thị lạ phá tự ám thị”.
Muốn tiếp xúc được với thế giới âm, người đó phải hết sức trung lập, có nghĩa là chỉ ngồi đó mà không được nghĩ tới người đã khuất và tốt nhất lại phải tập trung vào những chuyện khác, chứ không phải cách là "buộc người tiếp xúc" phải tập trung vào người đã khuất, nghĩ tới họ như cách áp vong, gọi hồn hiện nay. Số người có thể thực sự làm được "việc này" rất ít, nó ít tới mức nếu chọn trong một trăm người thì cũng không có lấy một người có khả năng thật. Phần lớn trong số những người nói là họ có khả năng này đều là những người bị rối loạn và bị ảo giác, ý thức thì họ không chủ động lừa chúng ta, nhưng bởi họ đã bị ảo giác nên họ luôn tin và khẳng định những khả năng ảo của chính họ là đúng, còn chúng ta nếu không cẩn thận thì sẽ bị cái ảo của những người này làm cho tiền mất mà tật mang!".
Theo bác sĩ Trần Văn Cường, nguyên Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Trung ương thì vong nhập, lên đồng… là một trạng thái tâm lý đặc biệt, một trạng thái bệnh lý xuất phát từ vô thức.
Nguồn gốc của hiện tượng vong nhập là sự tương tác của ám thị lạ và tự ám thị. Khi một người đi áp vong, hoặc lên đồng thường ngồi tập trung như ngồi thiền để đầu óc trống rỗng. Trạng thái này đưa bộ não trở về vô thức. Trong trạng thái khởi đầu vô thức, người đó vẫn nhận biết xung quanh, tiếp nhận các ám thị lạ như về liệt sĩ, về đau thương, về chiến trận qua thầy pháp hoặc nhà ngoại cảm. Khi bộ não chìm vào vô thức các tác động từ bên ngoài sẽ là ám thị lạ tạo ra sự tự ám thị. Trong trạng thái tự ám thị nhiều khi rất mạnh mẽ đặc biệt đối với những người có thế năng bệnh tâm thần cao, bộ não sẽ nhào nặn, xây dựng thành các kịch bản đặc biệt.