Quan Hoàng Tư là con của Đức Vua Cha Động Đình có Sắc phong tước hiệu: Thượng Đẳng Thần Thủy Cung Hoàng Tử. Trong Tứ Phủ còn gọi Ngài là Quan Hoàng Tư Thủy Cung bởi ngài là thứ tư trong Tứ Phủ quan Hoàng.
Quan Hoàng Tư là ai, đền quan hoàng tử ở đâu? Đó là câu hỏi của rất nhiều người. Có tài liệu cho rằng Quan Hoàng Tư không giáng sinh. Tuy nhiên, có tài liệu cho rằng Quan Hoàng Tư có giáng sinh và đó chính là Tướng quân Nguyễn Hữu Cầu - Lãnh tụ cuộc khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu lẫy lừng vào thời vua Lê Trung Hưng.
Tôi xin được đưa lên blog về thân thế Tướng Quân Nguyễn Hữu Cầu để các bạn tham khảo:
- Tóm tắt thân thế:
Nguyễn Hữu Cầu, sinh tại Lôi Động, Thanh Hà, Hải Dương. Ngài xuất thân từ một gia đình nông dân nghèo. Ngài từ bé nổi tiếng hiếu học và học rất giỏi. Sau khi lớn lên ông bất bình với triều đình Vua Lê Chúa Trịnh để dân chúng lâm vào cảnh lầm than. Ngài đã tập hợp quân sĩ khởi nghĩa cướp của quan tham, ác bá chia cho dân nghèo. Cuộc khởi nghĩa được lòng dân, nên chỉ trong một thời gian ngắn, lực lượng nghĩa quân rất mạnh đánh đâu, thắng đó. Nhiều tướng giỏi của triều đình đã bị Nguyễn Hữu Cầu chém chết. Cuối cùng, triều đình phải cử Tướng Quân Phạm Đình Trọng, bạn học của của Nguyễn Hữu Cầu đem quân chinh phạt. Do Phạm Đình Trọng quá hiểu Nguyễn Hữu Cầu ngay từ thời nhỏ nên mới đánh bại được Nguyễn Hữu Cầu.
Nguyễn Hữu Cầu nổi danh là một tướng tài ba, dũng cảm, gan dạ, giỏi võ nghệ, có tài thu phục nhân tâm. Có lần ngài bị vây và chỉ còn vài chục người sống sót phá vây chạy thoát. Nhưng chỉ một thời gian ngắn số quân của ngài lại lên hàng vạn.
Khởi nghĩa sau này bị dập tắt. Năm 1751, ngài bị triều đình giết, thân xác của ngài trôi dạt vào bãi Trà Cổ. Nhân dân tôn xưng ngài là Thủ Thần Đông Bắc Bộ.
Ngài còn được gọi là Quận He bởi ngài bơi lội còn hơn cả cá he ngoài biển đông.
Cuộc khởi nghĩa tuy thất bại, nhưng hình ảnh một tướng quân uy nghi, chính trực hết lòng vì cuộc sống dân nghèo không bao giờ phai lạt. Tưởng nhớ và ghi ơn ông, nhân dân nhiều nơi đã lập thờ ông.
Cuộc khởi nghĩa tuy thất bại, nhưng hình ảnh một tướng quân uy nghi, chính trực hết lòng vì cuộc sống dân nghèo không bao giờ phai lạt. Tưởng nhớ và ghi ơn ông, nhân dân nhiều nơi đã lập thờ ông.
- Đền thờ chính:
- Miếu Ngọc Xuyên - Đồ Sơn: Ngài được mệnh danh Bát Bộ Tôn Thần.
- Đền vạn Ngang - Đồ Sơn: Tại đây Ngài được tôn là Đông Đạo Thống Quốc Tướng Quân Nguyễn Hữu Cầu - Đây chính là danh tự xưng của Tướng Quân Nguyễn Hữu Cầu.
- Đình Trà Cổ, Móng cái, Quảng Ninh thờ thành hoàng làng và thờ Quận He (tên gọi khác của Tướng Quân).
- Tại quê Phạm Đình Trọng vừa là bạn học, vừa là 2 tướng đối địch trên chiến trường có đền thờ Phạn Đình Trọng và có cả đền thờ Nguyến Hữu Cầu.
- Tại quê hương ông làng Đồng Nổi, Thanh Hà, Hải Dương có thờ mộ của cha ông và đình lành thờ tam vị Thành Hoàng trong đó có Quận He.
Giai thoại hội chọi trâu Đồ Sơn
Theo truyền miệng, hội chọi trâu là xuất phát từ việc nghĩa quân của Nguyễn Hữu Cầu làm thịt trâu để mừng chiến thắng. Nhưng khi bắt đầu làm thịt thì mấy chú trâu lao vào húc nhau. Vì thế, sau này nhân dân Đồ Sơn đã mở hội chọi Trâu để tưởng nhớ Tướng Quân Nguyễn Hữu Cầu.
Tuy nhiên, theo sách Đại nam Nhất Thống Trí thời Nguyễn lại cho rằng: Hội Chọi Trâu Đồ Sơn xuất phát từ việc có người đi đêm qua miếu thủy thần có hai con trâu húc nhau. Đến gần thì cả hai biến mất. Vì thế, mới có hội chọi trâu để tế thần.
Duyên nợ Tướng Quân Phạm Đình Trọng và Nguyễn Hữu cầu
Tương truyền thuở nhỏ Nguyễn Hữu Cầu và Phạm Đình Trọng cùng học một thầy. Nguyễn Hữu Cầu và Phạm Đình Trọng ngày từ nhỏ đã thể hiện chí khí khác nhau và trở thành hai đối địch trong lớp học.
Những người tin vào tâm linh có thể coi hai người như có nợ từ kiếp trước, chẳng những đối địch từ khi đi học đến đối địch khi cầm quân. Khi ra mặt trận không chỉ đối gươm mà vẫn đối cả chữ. Hai người chí hướng khác hẳn nhau, người ra làm quan, người làm khởi nghĩa.
Chính tướng quân Phạm Đình Trọng đã là người bắt Nguyễn Hữu Cầu.