Đền Thỏng Tây Thiên thờ Quốc Mẫu tây Thiên và được coi là Đền Trình Quốc Mẫu. Đền Thỏng Tây Thiên nằm dưới chân núi trong Khu Du lịch tâm linh Tây Thiên thuộc địa phận Huyện Tam Đảo, cách Hà Nội khoảng 70 km về phía tây bắc.
 |
| Sân Đền và mặt trước của Đền Thỏng |
Đền Thỏng Tây Thiên nằm ở một vị trí đắc địa, phía trước là quảng trường nơi diễn ra sự kiện chính như lễ hội Tây Thiên. Dưới sân Đền Thỏng là cây đa cổ thụ có biệt danh" Cây Đa ngàn năm tuổi", một biểu tượng rất đặc trưng của khu danh thắng Tây Thiên. Bên đền Thỏng còn có một ngôi chùa nhỏ rất khang trang, đó là chùa Thiên Ân - một trong 3 ngôi chùa cổ của vùng đất anh linh, linh kiệt này.
Đền Thỏng Tây Thiên là một ngôi đền trung tâm của quần thể du lịch tâm linh Tây Thiên. Phía trước ngôi đền là cổng Tam Quan, quảng trường của khu di tích và Đại Bảo Tháp Mandala, Bên trái là chùa Thiên Ân và bến xe điện để đưa ta lên núi thăm Chùa, Đền tại lưng chừng ngọn núi; Chùa Thượng, đền Quốc Mẫu, Đền Tam Tòa Thánh Mẫu, Đền Cô Chín Tây Thiên, đền Sơn Thần Tây Thiên và đền Cậu Trường Sinh, đền Cô bé Tây Thiên trên đường bộ hành. Phía bên phải đền Thỏng Tây Thiên là đường lên Thiền Viện Trúc Lâm Tây Thiên.
Vài nét về Quốc Mẫu tây Thiên và khu du lịch tâm linh Tây Thiên
Quốc Mẫu Tây Thiên vừa là con người của huyền sử, vừa là con người thật với lai lịch rõ ràng. Đền thờ nằm trên đỉnh núi Thạch Bàn, thuộc dãy Tam Đảo, gồm các đền lớn được xây từ thế kỷ 16, 17, cùng một độ cao và cách khu khu du lịch Tam Đảo 15 km, nơi đây cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ vẫn còn giữ nguyên vẻ nguyên sơ, quanh năm có mây mù, thông reo, chim hót…
Khu du lịch thắng cảnh tâm linh Tây Thiên là một địa điểm lý tưởng cho một chuyến đi bộ giữa khung cảnh thiên nhiên hoang sơ, nguyên thủy đẹp như tranh thuỷ mạc. Đã qua nhiều thế kỷ, Tây Thiên vẫn giữ được những nét đẹp thiên nhiên kỳ thú. Đến đây, du khách có thể men theo dòng suối nước róc rách trong vắt, bên cây cối nguyên sinh xù xỉ, lá rủ để đến với những điểm đã nổi tiếng từ lâu như bãi đá Liền, Chòi Ông Nhất, thác Bạc, suối Bạc, suối Vàng, suối Giải Oan, đền Cô, đền Cậu, đền Thượng Tây Thiên…
Ngoài những di tích thờ phụng Quốc Mẫu Tây Thiên, khu danh thắng còn có nhiều ngôi chùa thờ Phật như chùa Phù Nghì, Thiên Ân, Đồng Cổ… Tây Thiên còn được coi là cái nôi của Phật giáo Việt Nam. Nên đến đây coi như: Đến với Phật về với Mẫu.
 |
| Thiền Viện Trúc lâm Tây Thiên |
Vài nét về Quốc Mẫu Tây Thiên
Quốc Mẫu Tây Thiên là bà Lăng Thị Tiêu. Bà có công phò ông Gióng đánh đuổi giặc Ân, dạy dân trồng lúa, giữ lửa trong buổi bình minh của dân tộc. Bà là vợ Hoàng tử Lang Liêu con Vua Hùng Vương thứ 7 (Hùng Chiêu Vương), sự tích này gắn liền với truyền thuyết bánh trưng. Bà đã “hóa” tại quê hương, thôn Đông Lộ, xã Đại Đình (Tam Đảo) ngày nay. Các triều đại phong kiến Đinh, Lý, Trần, Lê đều sắc phong bà là: Tam Đảo Sơn Trụ Quốc Mẫu Tối Linh Đại Vương.