Chầu Mười Đồng Mỏ

         Chầu Mười Đồng Mỏ được thờ tại Đền Mỏ Ba, thuộc huyện Đồng Mỏ, Lạng Sơn. Chầu Mười Đồng Mỏ còn gọi là Chầu Mười Mỏ Ba. Đền Mỏ Ba còn gọi là Đền Chầu Mười Mỏ Ba.

         Sự tích Chầu Mười Đồng Mỏ

         Theo trang Trang nhacdantoc.net sự tích Chầu Mười Đồng Mỏ như sau: Chầu Mười Đồng Mỏ là người Tày, trong một gia đình có truyền thống đao cung. Sau này, chầu là một vị tướng tài ba, giúp vua Lê đánh đuổi giặc Minh. Bà có công chém đầu Liễu Thăng.

Đền Chầu Mười Đồng Mỏ

        Theo thần tích trên Chầu Mười Đồng Mỏ là người chém đầu tướng giặc Liễu Thăng. Tuy nhiên, theo Đại Việt Sử Ký Toàn Thư thì Liễu Thăng bị các nghĩa quân của hai Tướng Lê Sát và Trần Lựu giết nhưng không rõ cụ thể là ai. 

         Theo ý kiến riêng của người viết, Chầu Mười Mỏ Ba là người đứng đầu các nghĩa quân bản địa có công lớn giúp vua Lê chiến thắng trong trận Chi Lăng. Về nguồn gốc của bà có lẽ là dân tộc Nùng thì đúng hơn vì nơi đây là nơi trú ngụ của dân tộc Nùng. Dân tộc Tày chỉ sống ở vùng Tuyên Quang là chủ yếu. Vùng Hữu Lũng Lạng Sơn chỉ có người Nùng.
        Như vậy, Chầu Mười Đồng Mỏ là một nhân thần có thật trong lịch sử được thần thánh hóa. Tuy nhiên, tài liệu về bà hầu như không có mà chỉ là lưu truyền.
        Đền Chầu Mười Đồng Mỏ còn là nơi thờ chính của Cô Mười Đồng Mỏ.